Czym jest dziura w zębie i jak powstaje?
Dziura w zębie to potoczne określenie ubytku próchnicowego. Próchnica jest chorobą infekcyjną. Atakuje twarde tkanki zęba. Jest to schorzenie o podłożu bakteryjnym. Głównie powodują ją paciorkowce Streptococcus mutans.
Bakterie żywią się resztkami jedzenia. Szczególnie lubią cukry i węglowodany. Przekształcają je w kwasy. Kwasy te demineralizują szkliwo. Tak powstaje ubytek w strukturze zęba.
Proces powstawania dziury jest długotrwały. Zaniedbanie higieny jamy ustnej ma największe znaczenie. Dieta bogata w cukry też przyczynia się do problemu. Brak regularnych wizyt u dentysty zwiększa ryzyko.
Dziura w zębie jest powszechną dolegliwością. Dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Choroba próchnicowa jest dużym problemem społecznym. Ponad 90% Polaków w wieku 35-44 lat ma próchnicę. Aż 99,9% Polaków w tym wieku ma próchnicę według innych źródeł. Próchnica dotyka 95% nastolatków. Cierpi na nią 76% polskich dzieci w wieku 6-12 lat. W Skandynawii problem dotyczy tylko około 15% dorosłych.
Objawy dziury w zębie
Ubytek w zębie może dawać różne objawy. Wrażliwość na temperaturę jest częstym sygnałem. Ból pojawia się przy jedzeniu słodkich lub gorących/zimnych potraw. Czasem widać ciemnienie zęba. Mogą być widoczne ubytki lub otwory na powierzchni.
Próchnica rozwija się etapami. W etapie początkowym szkliwo jest atakowane. Często nie ma bólu. Możliwa jest lekka wrażliwość. W etapie zębiny pojawiają się brązowe plamki. Ból jest zazwyczaj łagodny. Głęboka próchnica uszkadza miazgę. Powoduje silny ból. Może pojawić się nieprzyjemny zapach. Ropień to zaawansowany etap. Atakuje tkankę wokół zęba. Daje silny ból i obrzęk.
Mówi się, że dziury w zębach bolą, ale nie każdej towarzyszy ból.
Konsekwencje nieleczonej próchnicy
Nieleczona dziura w zębie to początek kłopotów. Bakterie mogą prowadzić do głębszych uszkodzeń. Próchnica może doprowadzić do martwicy miazgi. Nieleczona próchnica może prowadzić do powstania ropnia. Może też wywołać zapalenie miazgi zębowej. Zapalenie tkanek okołowierzchołkowych to kolejna konsekwencja.
Nieleczona próchnica sieje spustoszenie. Dotyczy to nie tylko jamy ustnej. Bakterie z jamy ustnej mogą przedostawać się do krwiobiegu. Mogą zarażać inne organy. Stają się źródłem zębopochodnych zakażeń odogniskowych. Mogą spowodować szereg groźnych schorzeń. Wymienia się zapalenie mięśnia sercowego. Możliwe jest nadciśnienie. Grozi zapalenie opon mózgowych. Nieleczone zęby wiążą się z chorobami układu krążenia. Mogą prowadzić do sepsy. Powiązane są z bólami stawów. Nieleczona próchnica wpływa też na choroby nerek i cukrzycę. Dziura w zębie zwiększa ryzyko zawału o 40%.
Bakterie próchnicy, które przedostają się do krwioobiegu, mogą spowodować szereg groźnych schorzeń.
Zaniechanie leczenia u dzieci też ma poważne skutki. Próchnica jest jednym z największych problemów społecznych. Warto na bieżąco kontrolować stan zdrowia. Rutynowe kontrole stomatologiczne są kluczowe. Lepiej zapobiegać niż leczyć.
Profesjonalne leczenie dziury w zębie
Tylko profesjonalne leczenie dentystyczne może trwale usunąć problem. Leczenie dziury w zębie polega na usunięciu zmienionej chorobowo tkanki. Stomatolog oczyszcza ubytek. Następnie zakłada wypełnienie, czyli plombę. Stosuje się plomby światłoutwardzalne. Kiedyś używano też amalgamatów (srebrnych plomb). W przypadku głębokich ubytków stosuje się wkładkę koronową. Polega ona na osłonięciu zęba koroną.
Jeśli próchnica dotarła do miazgi, konieczne jest leczenie kanałowe. Nazywa się to endodoncją. Leczenie kanałowe często wykonuje się pod mikroskopem. W bardzo zaawansowanych przypadkach konieczna może być ekstrakcja zęba. Oznacza to usunięcie zęba.
Zabiegi są standardowo wykonywane w znieczuleniu miejscowym. Leczenie dziury w zębie zazwyczaj nie jest bolesne. Stomatolodzy stosują skuteczne znieczulenia. Czas leczenia zależy od zaawansowania. Proste plomby wykonuje się w jednej wizycie. Bardziej skomplikowane przypadki mogą wymagać kilku wizyt. Im szybciej pójdziesz do dentysty, tym lepiej. Wczesne leczenie jest mniej bolesne. Jest też często tańsze. Koszt plombowania zęba waha się od 120 do 350 zł.
| Zabieg | Szacunkowy koszt |
|---|---|
| Plombowanie | 120 - 350 zł |
Jak radzić sobie z bólem zęba z dziurą?
Ból zęba bywa bardzo dotkliwą dolegliwością. Może pojawić się w najmniej odpowiednim momencie. Leki mogą tymczasowo łagodzić ból. Pomoże to dotrwać do wizyty u dentysty. Stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Należą do nich Ibuprofen czy Ketoprofen. Pamiętaj, długotrwałe stosowanie silnych środków przeciwbólowych może negatywnie wpływać na narządy. Dotyczy to żołądka, wątroby czy nerek.
Istnieją też domowe sposoby na złagodzenie bólu. Można płukać usta roztworem ciepłej wody z solą. Roztwór sody oczyszczonej też może pomóc. Napar z rumianku działa łagodząco. Wywar z szałwii ma właściwości przeciwzapalne. Pomocne bywają zimne kompresy na twarz. Niektórzy stosują olejek goździkowy. Można też żuć goździki. Żucie czosnku lub cebuli to kolejna metoda. Masaż dłoni bywa wsparciem. Unikaj spożywania twardych, gorących, zimnych, słodkich lub kwaśnych pokarmów. Mogą one nasilać ból. Pamiętaj, te metody dają tylko tymczasową ulgę. Nie zastąpią wizyty u stomatologa.
Leki mogą tymczasowo łagodzić ból, co pomoże dotrwać do wizyty.
Tylko profesjonalne leczenie dentystyczne może trwale zlikwidować ból.
Skuteczna profilaktyka – jak zapobiegać dziurom w zębach?
Profilaktyka higieny jamy ustnej może zapobiegać powstawaniu dziur. Utrzymanie higieny jest kluczowe. Regularne mycie zębów to podstawa. Rób to przynajmniej dwa razy dziennie. Idealnie, myj zęby po każdym posiłku. Jeśli nie możesz umyć zębów, sięgnij po gumę do żucia bez cukru. Stosuj pastę do zębów z fluorem. Fluor wzmacnia szkliwo. Można też używać past antybakteryjnych lub wybielających. Nitkuj zęby po każdym posiłku. Nici dentystyczne usuwają resztki jedzenia. Docierają tam, gdzie szczoteczka nie sięga. Regularnie stosuj płyny do płukania jamy ustnej. Irygatory pomagają w czyszczeniu.
Rola diety w zapobieganiu jest duża. Ogranicz spożycie cukrów i węglowodanów prostych. Cukier jest odpowiedzialny za większość chorób zębów. Dieta bogata w wapń i fosfor wzmacnia strukturę zębów.
Regularne wizyty u dentysty są bardzo ważne. Zgłaszaj się na kontrole co najmniej raz na pół roku. Dentysta wykryje problem we wczesnym etapie. Wczesne wykrycie ubytku ułatwia leczenie. Wielu Polaków unika dentysty. 51% Polaków cierpi na dentofobię. 10% Polaków w ogóle nie używa szczoteczki do zębów. To około 4 mln osób. Prawidłowa higiena i wizyty to najlepsza inwestycja w zdrowie.
Najlepszym zapobieganiem jest profilaktyka. – Tomasz Kupryś
Dbanie o higienę jamy ustnej nie tylko zapobiega powstawaniu dziur, ale również przyczynia się do ogólnego zdrowia i dobrego samopoczucia.
Najczęściej zadawane pytania o dziury w zębach
Czy dziury w zębach bolą?
Nie każdej dziurze w zębie towarzyszy ból. Ból zęba jest głównym objawem, ale pojawia się zazwyczaj w bardziej zaawansowanych etapach próchnicy. W początkowej fazie ubytek może nie dawać żadnych objawów bólowych.
Czy leczenie dziury w zębie jest bolesne?
Leczenie dziury w zębie zazwyczaj nie jest bolesne. Stomatolodzy stosują znieczulenie miejscowe. Dzięki temu zabieg przebiega komfortowo dla pacjenta.
Ile czasu trwa leczenie dziury w zębie?
Czas leczenia dziury w zębie zależy od jej zaawansowania. Proste plomby mogą być wykonane w trakcie jednej wizyty. Bardziej skomplikowane przypadki, na przykład wymagające leczenia kanałowego, mogą potrzebować kilku wizyt.
Czym zakleić dziurę w zębie w domu?
Domowe sposoby na "zaklejenie" dziury w zębie to tylko tymczasowe rozwiązania. Nie naprawią one ubytku. Można użyć wosku dentystycznego, aby osłonić wrażliwe miejsce. Niektórzy próbują mieszanki pasty do zębów i sody. Propolis lub zioła (melisa, szałwia) mogą przynieść ulgę. Pamiętaj, to nie leczenie. Konieczna jest wizyta u dentysty.
