COVID-19 a zdrowie jamy ustnej – nieoczywisty związek

Czy choroby zębów wpływają na przebieg COVID-19?

Ciężki przebieg COVID-19 może wiązać się ze stanem zdrowia jamy ustnej. Naukowcy donoszą, że lepsze zęby i dziąsła zmniejszają ryzyko zachorowania. Jama ustna działa jako punkt wejścia dla wirusa SARS-CoV-2. Stany zapalne w jamie ustnej ułatwiają zakażenie COVID-19.

Wirus SARS-CoV-2 dostaje się do krwiobiegu przez receptor ACE2. Ludzie ze złym stanem zdrowia jamy ustnej mają więcej tych receptorów. Kieszonki przyzębia mogą być rezerwuarem wirusa. Mogą nasilać tak zwaną burzę cytokinową. Wirus wywołuje reakcję prowadzącą do komplikacji. Zapalenie przyzębia może to zaostrzać.

- U pacjentów z ciężkim przebiegiem COVID-19 wirus wywołuje reakcję, która może prowadzić do takich komplikacji jak intubacja, a nawet śmierć. Nasze badanie wskazuje, że zapalenie przyzębia może to zaostrzać – Wenji Cai

Osoby cierpiące na zapalenie przyzębia są bardziej narażone na powikłania. Pacjenci z chorobami dziąseł są co najmniej trzy razy bardziej narażeni na powikłania COVID-19. Nieleczone zęby i dziąsła zwiększają prawdopodobieństwo ciężkiego przebiegu. Ryzyko to rośnie aż 22-krotnie.

Pacjenci z chorobami dziąseł byli 3.5 razy bardziej narażeni na przyjęcie na intensywną terapię. Osoby z zapaleniem przyzębia są 3,5 razy bardziej narażone na hospitalizację. Pacjenci z chorobami dziąseł 4.5 razy częściej wymagały użycia respiratora. Prawdopodobieństwo wymogu umieszczenia pod respiratorem wzrasta czterokrotnie. Większa śmiertelność wynosi 9 razy w porównaniu z osobami zdrowymi. Osoby cierpiące na zapalenie przyzębia są o 8,8 razy bardziej narażone na śmierć. Wzrost ryzyka śmierci w związku z COVID-19 wynosi 8,8 razy.

Badania z uniwersytetu w Birmingham potwierdzają te wnioski. Naukowcy z McGill University również badali ten związek. Zapalenie przyzębia dotyka w Kanadzie 7 na 10 osób w ciągu życia. Dr Faleh Tamimi wyjaśnił, że zapalenie przyzębia oznacza walkę z COVID-19 z toczącym się stanem zapalnym.

Wykres przedstawia krotność wzrostu ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19 u osób z zapaleniem przyzębia (hospitalizacja, intubacja, śmierć).

Objawy w jamie ustnej podczas i po COVID-19

COVID-19 to głównie choroba układu oddechowego. Wiele osób zgłosiło jednak objawy dotyczące jamy ustnej. Krwawiące dziąsła nie są wymienione jako typowy objaw COVID-19. Ból dziąseł może być potencjalnym objawem. Nie należy jednak do najczęstszych objawów. Ból zębów nie był wśród 12 najczęściej zgłaszanych objawów. Potwierdza to systematyczny przegląd 54 badań.

Najczęstsze objawy COVID-19 to gorączka (81,2%). Częsty jest także kaszel (58,5%) i zmęczenie (38,5%). Czy COVID-19 wywołuje wysypkę w jamie ustnej? Z 1099 osób tylko 2 zgłosiły wysypkę. Czy biały nalot na języku jest objawem COVID-19? Brak twardych dowodów na to, że COVID-19 powoduje objawy stomatologiczne.

Brakuje twardych dowodów, że COVID-19 może powodować objawy stomatologiczne. – dr David Okano

Czy dentyści są świadkami gwałtownego wzrostu zgrzytania zębami? Bruksizm może być spowodowany stresem. Pandemia COVID-19 była źródłem dużego stresu. Może to tłumaczyć wzrost przypadków bruksizmu.

W przypadku bólu zębów rozważ konsultację z lekarzem. Przyjmowanie 400 mg ibuprofenu może być skuteczne. Może być skuteczniejsze niż paracetamol. Zimne okłady mogą pomóc w łagodzeniu bólu.

Dlaczego zdrowie jamy ustnej jest tak ważne?

Dobra higiena jamy ustnej łączy się z dobrym ogólnym stanem zdrowia. Jama ustna to prawdziwy rezerwuar bakterii. Zawiera potencjalne patogeny układu oddechowego. Zaniedbania stomatologiczne wpływają na przebieg infekcji. Badanie z 2020 roku mówi o wpływie higieny na nasilenie objawów COVID-19.

Zły stan jamy ustnej jest powszechny. 47% osób w wieku 30 lat i starszych w USA ma problemy z dziąsłami. W Polsce sytuacja jest gorsza. 98% dorosłych Polaków ma próchnicę. Ponad 50% Polaków po 40 roku życia ma protezy. Blisko 4 mln Polaków nie myje zębów. 20% myje zęby tylko raz dziennie.

Wykres przedstawia procentowy udział problemów stomatologicznych i nawyków higienicznych w Polsce.

Związek zdrowia jamy ustnej z ogólnym stanem zdrowia jest szeroki. Problemy z zębami i dziąsłami powiązano z udarem mózgu. Mają związek z chorobą Alzheimera. Łączą się z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Mogą wpływać na nowotwory i zapalenie płuc. Powiązano je z kłębuszkowym zapaleniem nerek. Mają wpływ na choroby sercowo-naczyniowe.

Jak dbać o zęby i dziąsła w kontekście COVID-19?

Dbałość o właściwą higienę jamy ustnej jest kluczowa. Szczotkuj zęby przynajmniej dwa razy dziennie. Najlepiej rób to po każdym posiłku. Oczyszczaj dziąsła i zęby ruchem wymiatającym. Wykonuj minimum 10 powtórzeń przy każdym zębie.

• Szczotkuj zęby rano i wieczorem.
• Czyszczenie przestrzeni międzyzębowych jest ważne. Używaj nici dentystycznych.
• Nitkuj zęby delikatnie. Nie naciskaj mocno na dziąsło.
• Używaj płynów do płukania ust. Pomagają w dezynfekcji.
• Rozważ stosowanie odpowiednich antyseptyków do płukania.

Po przebytej infekcji zaleca się profesjonalną kontrolę. Wykonaj pełną higienizację zębów. Obejmuje ona skaling i piaskowanie. Ważne jest też polerowanie oraz fluoryzacja. Usuwaj kamień nazębny raz na 12 miesięcy. Kontrole w gabinetach stomatologicznych rób przynajmniej raz w roku. Oczyść zęby z płytki i kamienia nazębnego.

• Zmień szczoteczkę na nową po przebytej infekcji.
• Nie dziel się szczoteczką ani pastą do zębów.
• Wprowadź probiotyki do diety.

Proste zabiegi zapobiegają gromadzeniu się płytki nazębnej. Starannie szczotkuj zęby. Czyść przestrzenie międzyzębowe.

Wizyta u dentysty w dobie pandemii

Czy gabinet dentystyczny jest bezpieczny podczas pandemii COVID-19? Tak, gabinety stosują rygorystyczne procedury. Dentyści używają masek N95. Stosują urządzenia ssące o dużej objętości. Pomaga to ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusów. Dentyści łączą dobrą higienę jamy ustnej z dobrym ogólnym stanem zdrowia. Regularne wizyty są ważne dla utrzymania zdrowia.

Powikłania po COVID-19 w jamie ustnej – Długi COVID

Długi Covid bywa groźniejszy niż sama choroba. WHO definiuje długi COVID jako dolegliwość utrzymującą się przez co najmniej dwa miesiące. Najczęstszymi dolegliwościami w długim COVID są zmęczenie. Częsta jest także mgła mózgowa.

Nowe powikłanie po COVID-19 zostało potwierdzone. Jednym z powikłań jest martwica kości szczęki. Objawia się silnym bólem. Martwica kości szczęki rozwijała się w ciągu kilku tygodni. Działo się to po negatywnym wyniku testu na SARS-CoV-2. Pacjenci mieli od 37 do 68 lat. Ponad połowę stanowiły kobiety.

Jama ustna stanowi jedno z głównych miejsc rozwoju infekcji SARS-CoV-2. Długi COVID może powodować inne problemy w jamie ustnej. 38% pacjentów miało powiększenie gruczołów ślinowych. 25% pacjentów zgłosiło suchość w ustach. 18% pacjentów miało osłabienie mięśni żucia. 7% pacjentów miało nieprawidłowości w stawie skroniowo-żuchwowym. 3% pacjentów zgłosiło mrowienie twarzy. 3% pacjentów miało nerwoból nerwu trójdzielnego.

Lekarze dentyści oraz chirurdzy szczękowo-twarzowi powinni być przygotowani do szybkiej diagnostyki martwicy kości jako powikłania COVID-19, by zapobiec trwałym deformacjom – prof. Yehia El-Mahallawy

Zaczynamy badać niektóre objawy. Dotyczą pacjentów odczuwających dolegliwości miesiące po COVID-19.